Ký Hợp Đồng Thử Việc Cần Lưu Ý Những Gì?

Tác giả Gia Đình HR 07/04/2025 21 phút đọc

Thử việc là giai đoạn mở đầu cho quan hệ lao động, nhưng cũng là một trong những bước dễ bị bỏ qua hoặc làm sai quy định nhất – dẫn đến nhiều rủi ro pháp lý cho cả người lao động lẫn doanh nghiệp.

Thực tế, không ít người đi làm mà chẳng hề ký hợp đồng thử việc, hoặc ký một văn bản không rõ ràng, không đúng quy định của pháp luật.

Trong bài viết này, Gia đình HR sẽ phân tích những điều quan trọng nhất cần lưu ý khi ký hợp đồng thử việc – không chỉ dưới góc nhìn lý thuyết, mà còn từ thực tế triển khai tại doanh nghiệp Việt Nam.

1. Hợp đồng thử việc là gì?

Nhiều người nhầm lẫn rằng hợp đồng thử việc không phải là hợp đồng lao động. Điều này hoàn toàn sai.

Theo Bộ luật Lao động 2019, hợp đồng thử việc có thể được ký riêng (gọi là hợp đồng thử việc), hoặc được quy định trong một điều khoản của hợp đồng lao động chính thức.

Dù theo hình thức nào, đây cũng là một loại hợp đồng có tính ràng buộc pháp lý, quy định rõ trách nhiệm, quyền lợi và nghĩa vụ giữa người lao động và người sử dụng lao động.

Một số doanh nghiệp chọn cách lách luật bằng văn bản “thoả thuận thử việc” miệng hoặc phi chính thức nhằm né tránh đóng bảo hiểm, chi trả lương đúng mức hoặc dễ dàng chấm dứt quan hệ lao động. Tuy nhiên, điều này có thể bị xử phạt nếu bị phát hiện là hành vi trốn tránh nghĩa vụ hoặc lạm dụng quyền quản lý lao động.

>>>>> Xem nhiều: Khóa học hành chính nhân sự ở Hà Nội

2. Thời gian thử việc

Pháp luật quy định thời gian thử việc tối đa tuỳ thuộc vào tính chất công việc:

Tối đa 180 ngày với chức danh quản lý của doanh nghiệp.
Tối đa 60 ngày với công việc cần trình độ cao đẳng trở lên.
Tối đa 30 ngày với công việc cần trình độ trung cấp, công nhân kỹ thuật, nhân viên nghiệp vụ.
Tối đa 6 ngày làm việc với các công việc còn lại.

Trên thực tế, không ít doanh nghiệp áp dụng thử việc kéo dài quá thời hạn này – thậm chí chia làm 2 giai đoạn thử việc (thử 1, thử 2) để kéo dài thời gian trả lương thấp. Đây là hành vi vi phạm pháp luật và có thể bị xử phạt hành chính.

Điều người lao động cần nhớ là: Chỉ được thử việc 1 lần cho một vị trí công việc. Nếu doanh nghiệp yêu cầu thử lại lần 2, người lao động hoàn toàn có thể từ chối hoặc khiếu nại.

3. Lương thử việc: Không thấp hơn 85% mức lương chính thức

Một trong những điều thường gây bức xúc cho người lao động là mức lương thử việc thấp hơn nhiều so với lương chính thức, thậm chí bị ép thử việc không lương dưới danh nghĩa “đào tạo ban đầu”.

Theo quy định tại Điều 26 Bộ luật Lao động 2019, mức lương thử việc phải đạt ít nhất 85% lương chính thức của công việc đó. Nghĩa là nếu doanh nghiệp dự kiến ký hợp đồng chính thức với mức lương 10 triệu đồng thì lương thử việc không được thấp hơn 8.5 triệu đồng/tháng.

Nếu mức lương chính thức không được nêu rõ trong hợp đồng thử việc, người lao động nên yêu cầu thể hiện rõ mức lương chính thức dự kiến, nhằm tránh việc doanh nghiệp "đánh tráo khái niệm" sau khi ký chính thức.

>>>>> Xem thêm:

Cách Đánh Giá Nhân Sự Sau Thử Việc : Quy Trình Và Tiêu Chí!
Những Quy Định Về Lương Thử Việc Cho Người Lao Động Mới Nhất
Mẫu Hợp Đồng Thử Việc Mới Nhất

4. Có cần đóng bảo hiểm trong thời gian thử việc?

Đây là điểm gây tranh cãi khá nhiều. Theo quy định hiện hành, người lao động trong thời gian thử việc chưa bắt buộc tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Tuy nhiên, với những vị trí được ký hợp đồng lao động kèm thử việc, vẫn có thể phát sinh trách nhiệm đóng bảo hiểm nếu thời gian ký hợp đồng kéo dài hơn 1 tháng và đủ điều kiện.

Ngoài bảo hiểm xã hội, doanh nghiệp vẫn có thể thỏa thuận về bảo hiểm y tế, bảo hiểm tai nạn lao động… cho người thử việc, nhưng điều này không mang tính bắt buộc và phải được quy định rõ trong hợp đồng.

Về phía người lao động, nên yêu cầu doanh nghiệp giải thích rõ việc có hay không tham gia bảo hiểm, có chế độ hỗ trợ khám chữa bệnh hoặc tai nạn gì không trong giai đoạn thử việc – để chủ động phòng tránh rủi ro.

5. Nội dung cần có trong hợp đồng thử việc

Dù chỉ là thử việc, hợp đồng vẫn cần đảm bảo các nội dung cơ bản như:

Tên, địa chỉ của người sử dụng lao động và người lao động
Mô tả công việc, vị trí thử việc
Thời gian thử việc cụ thể (từ ngày… đến ngày…)
Mức lương, thời hạn trả lương, hình thức trả
Thời giờ làm việc, nghỉ ngơi, quy định về nghỉ lễ, nghỉ phép
Các chế độ khác nếu có (phụ cấp, thưởng, hỗ trợ…)
Nghĩa vụ, trách nhiệm khi vi phạm hợp đồng

Đặc biệt, nên có điều khoản rõ ràng về việc đánh giá kết quả thử việc, căn cứ nào để xác định “đạt yêu cầu”, cũng như quy trình ký kết hợp đồng chính thức sau thử việc. Nhiều người đi làm không hề biết khi nào mình được đánh giá là “đạt yêu cầu”, đến khi bị từ chối ký tiếp thì không có cơ sở pháp lý nào để phản hồi.

6. Hết thời gian thử việc, điều gì xảy ra?

Theo quy định, trong vòng 03 ngày làm việc kể từ khi kết thúc thử việc, người sử dụng lao động phải thông báo kết quả thử việc và ký hợp đồng lao động chính thức nếu đạt yêu cầu.

Nếu doanh nghiệp không ký hợp đồng mà vẫn để người lao động tiếp tục làm việc, thì quan hệ lao động được xác lập như một hợp đồng không thời hạn hoặc có thời hạn tương ứng, và người lao động có quyền đòi hỏi các chế độ theo đúng luật.

Trong trường hợp doanh nghiệp không thông báo gì và chấm dứt công việc, người lao động có thể yêu cầu làm rõ lý do, đồng thời yêu cầu thanh toán đầy đủ lương và chế độ còn thiếu. Nếu cảm thấy quyền lợi bị xâm phạm, hoàn toàn có thể khiếu nại đến phòng lao động quận/huyện.

7. Những lưu ý thực tế từ kinh nghiệm doanh nghiệp và người lao động

Ở nhiều công ty nhỏ, startup, doanh nghiệp gia đình, hợp đồng thử việc thường được làm rất sơ sài, thậm chí không có. Đây là rủi ro lớn, bởi một khi xảy ra mâu thuẫn – người lao động không có bằng chứng gì để bảo vệ quyền lợi.

Cũng có không ít trường hợp thử việc đến 2-3 tháng, sau đó bị từ chối không lý do, không có văn bản đánh giá, không có khoản bồi thường nào – gây bức xúc và mất thời gian tìm việc khác. Vì vậy, người lao động cần lưu giữ bản hợp đồng, email trao đổi, tin nhắn xác nhận lịch làm, bảng lương… để làm bằng chứng trong trường hợp tranh chấp.

Về phía doanh nghiệp, ký hợp đồng thử việc đúng quy định không chỉ là để tuân thủ luật, mà còn giúp xây dựng văn hóa tuyển dụng minh bạch, tăng uy tín và tạo động lực cho người lao động cống hiến.

Dù chỉ là bước đầu, nhưng ký hợp đồng thử việc là một quy trình cần nghiêm túc, minh bạch và đúng pháp luật. Với người lao động, đây là cơ hội để đánh giá môi trường làm việc, đồng thời là cơ sở pháp lý bảo vệ quyền lợi. Với doanh nghiệp, đó là giai đoạn xác định sự phù hợp của ứng viên – nhưng cũng là phép thử cho chính quy trình tuyển dụng và quản trị nhân sự của mình.

Đừng coi nhẹ hợp đồng thử việc – vì sai một ly, thiệt hại có thể kéo dài cả quá trình làm việc phía sau. Luôn đọc kỹ, hỏi rõ, và yêu cầu văn bản – đó là cách làm việc chuyên nghiệp và văn minh cho cả hai phía.

Hy vọng với bài viết này của Gia đình HR, bạn đã hiểu rõ về việc ký hợp đồng thử việc. Nếu còn vướng mắc, đừng ngần ngại để lại câu hỏi – hoặc theo dõi các bài chia sẻ chuyên sâu tiếp theo để bảo vệ cho người lao động.

Ngoài ra, bạn có thể có thể tham khảo các khóa học hành chính nhân sự để được các chuyên gia hướng dẫn trực tiếp bạn các lưu ý cần thiết nhé.

>>> Xem thêm: