Không Đủ Năm Đóng BHXH Có Được Nhận Trợ Cấp Một Lần?

Tác giả Gia Đình HR 09/09/2025 26 phút đọc

“Không Đủ Năm Đóng BHXH Có Được Nhận Trợ Cấp Một Lần?” Đây là câu hỏi mà nhiều người lao động quan tâm khi chưa đủ thời gian đóng BHXH nhưng muốn nhận trợ cấp một lần. Theo quy định mới nhất, vấn đề này có nhiều yếu tố cần xem xét, từ việc tham gia bảo hiểm xã hội đến quyền lợi và thủ tục nhận trợ cấp.

Hãy cùng GIA ĐÌNH HR tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây để có cái nhìn rõ ràng về quyền lợi của bạn và cách thức thực hiện. Đừng bỏ lỡ thông tin quan trọng!

I. BHXH một lần là gì? Quy định pháp luật hiện hành

Bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần là chế độ an sinh cho phép người lao động rút toàn bộ số tiền đã đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội trong thời gian làm việc, thay vì tiếp tục tham gia để chờ lương hưu hàng tháng.

Đây là một trong những vấn đề nhận được nhiều sự quan tâm, đặc biệt là khi Luật Bảo hiểm xã hội 2024 (có hiệu lực từ ngày 01/07/2025) đã có những điều chỉnh quan trọng liên quan đến quyền lợi này.

Theo quy định mới, chế độ BHXH một lần được áp dụng khác nhau phụ thuộc vào thời điểm tham gia BHXH.

👉 Đối với người lao động đã tham gia BHXH trước ngày 01/07/2025: Sau 12 tháng nghỉ việc nếu chưa đủ 20 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia, vẫn được rút BHXH một lần.

👉 Đối với người tham gia BHXH từ ngày 01/07/2025 trở đi: Người lao động sẽ không còn được rút BHXH một lần trừ các trường hợp đặc biệt như: đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ số năm đóng, ra nước ngoài định cư, mắc bệnh hiểm nghèo hoặc suy giảm khả năng lao động nặng.

Ý nghĩa quan trọng của quy định mới về rút tiền BHXH:

Khuyến nghị bảo lưu thời gian đóng BHXH thay vì rút tiền trước thời hạn - góp phần đảm bảo an sinh về dài hạn.
Phân ranh rõ ràng trách nhiệm lịch sử người tham gia , giúp quyền lợi được xác định công bằng hơn giữa các thế hệ người lao động.
Khuyến khích lao động tích cực tham gia lâu dài , nâng cao tính bền vững của hệ thống BHXH.

>>> Xem thêm:

So Sánh Luật BHXH 2024 và 2014: Những Điểm Khác Biệt Nổi Bật

Thu Nhập Không Cố Định Có Phải Tính Đóng BHXH?

Khi Nào Phụ Cấp Phải Ghi Trong Hợp Đồng Để Đóng BHXH?

khong-du-nam-dong-bhxh-co-duoc-nhan-tro-cap-mot-lan-1

II. Các trường hợp được nhận BHXH một lần khi chưa đủ năm đóng

Theo Luật Bảo Hiểm xã hội 2024 , người lao động chưa đủ điều kiện về thời gian đóng để hưởng lương hưu vẫn có thể làm thủ tục nhận BHXH một lần. Đây có thể được xem là giải pháp giúp người lao động có thêm sự lựa chọn linh hoạt, đặc biệt trong bối cảnh thay đổi công việc, di cư lao động hay gặp khó khăn về tài chính.

✅ Đóng BHXH dưới 20 năm và nghỉ việc

Người lao động sau khi chấm dứt hợp đồng, nếu đã 12 tháng liên tiếp không tham gia BHXH bắt buộc hoặc tự nguyện thì được quyền rút toàn bộ số tiền đã đóng.

Đây là tình huống khá phổ biến, đặc biệt với lao động trẻ hoặc lao động tự do khi chưa có kế hoạch gắn bó lâu dài.

✅ Ra nước ngoài định cư

Trong trường hợp người lao động không còn quốc tịch Việt Nam hoặc không còn giấy phép cư trú tại Việt Nam , cơ quan BHXH sẽ giải quyết chế độ một lần.

Quy định này nhằm đảm bảo quyền lợi cho những người đã ra nước ngoài và không còn khả năng tham gia, hưởng thụ các chế độ BHXH trong nước.

✅ Mắc bệnh hiểm nghèo, không còn khả năng lao động

Luật cho phép rút BHXH một lần nếu người lao động mắc các bệnh nặng như ung thư, HIV giai đoạn cuối, xơ gan cổ trướng, liệt toàn thân, hoặc các bệnh mãn tính và nguy hiểm khác theo danh mục do Bộ Y tế ban hành.

Đây là sự hỗ trợ thiết thực để người bệnh có thể trang trải chi phí điều trị, ổn định cuộc sống trong giai đoạn khó khăn.

✅ Đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ năm đóng

Người lao động đã đến tuổi nghỉ hưu theo quy định (60 tuổi 3 tháng đối với nam, 55 tuổi 4 tháng đối với nữ, tính đến năm 2024 và sẽ tăng dần theo lộ trình), nhưng chưa đủ 20 năm đóng BHXH thì có thể rút 1 lần.

Trường hợp này thường xảy ra ở lao động lớn tuổi tham gia muộn hoặc gián đoạn quá trình đóng.

>>> Xem thêm:

BHXH một lần không chỉ là một giải pháp tình thế mà còn phản ánh sự linh hoạt trong chính sách an sinh xã hội của Nhà nước, giúp người lao động có thêm lựa chọn phù hợp với hoàn cảnh riêng.

III. Thủ tục, hồ sơ và quy trình nhận BHXH một lần

Để được giải quyết hưởng trợ cấp BHXH một lần, người lao động cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ theo quy định tại Luật BHXH 2024 và nộp đúng cơ quan có thẩm quyền. Việc nắm rõ thủ tục sẽ giúp tiết kiệm thời gian, tránh sai sót và đảm bảo quyền lợi được chi trả nhanh chóng.

1. Hồ sơ chuẩn bị

- Đơn đề nghị hưởng BHXH một lần (mẫu 14-HSB): đây là mẫu thống nhất do BHXH Việt Nam ban hành.

- Sổ BHXH: đã chốt toàn bộ quá trình tham gia.

- Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân và sổ hộ khẩu hoặc giấy xác nhận nơi cư trú hợp pháp .

- Giấy tờ bổ sung (nếu có):

Trường hợp ra nước ngoài định cư: Cần có giấy xác nhận thôi quốc tịch Việt Nam hoặc giấy phép cư trú do nước ngoài cấp.
Trường hợp mắc bệnh hiểm nghèo: phải có hồ sơ y tế, kết quả giám định hoặc giấy xác nhận của cơ quan khám chữa bệnh có thẩm quyền.

2. Quy trình thực hiện

⦿ Bước 1: Người lao động nộp hồ sơ tại cơ quan BHXH cấp huyện hoặc tỉnh nơi cư trú (có thể nộp trực tiếp qua dịch vụ bưu chính công ích).

⦿ Bước 2: Cơ quan BHXH tiếp nhận, kiểm tra và xử lý hồ sơ hợp lệ, cơ quan BHXH sẽ ban hành quyết định và thực hiện chi trả trợ cấp.

⦿ Bước 3: Trong vòng 7 - 10 ngày làm việc kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ, cơ quan BHXH sẽ ban hành quyết định và thực hiện chi trả trợ cấp.

⦿ Bước 4: Người lao động có thể lựa chọn nhận tiền trực tiếp tại cơ quan BHXH hoặc qua tài khoản ngân hàng cá nhân để tiện lợi và thanh toán nhanh chóng hơn.

3. Lưu ý quan trọng

✔️ Hồ sơ cần được điền chính xác, đặc biệt là thông tin cá nhân và số tài khoản ngân hàng để tránh chậm trễ.

✔️ Người lao động nên sao lưu một bản hồ sơ để đối chiếu khi cần thiết.

✔️ Việc nhận BHXH một lần đồng nghĩa với việc không còn quyền lợi về hưu trí, do đó cần cân nhắc kỹ trước khi quyết định.

Với quy trình minh bạch và rõ ràng, thủ tục hưởng BHXH một lần hiện nay đã được tinh gọn và đơn giản hóa, giúp người lao động dễ dàng tiếp cận quyền lợi chính đáng của mình.

IV. Ưu và nhược điểm khi nhận BHXH một lần

Nhận BHXH một lần là lựa chọn mà nhiều người lao động quan tâm, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế khó khăn hoặc khi cần vốn cho những kế hoạch riêng.

Tuy nhiên, quyết định này vừa mang lại lợi ích trước mắt, vừa tiềm ẩn những rủi ro lâu dài.

1. Ưu điểm khi nhận BHXH một lần

- Giải quyết nhu cầu tài chính tức thời: Người lao động có thể nhanh chóng có một khoản tiền tương đối lớn để trang trải sinh hoạt, trả nợ, hoặc làm vốn khởi nghiệp, đặc biệt hữu ích trong giai đoạn thất nghiệp.

- Chủ động sử dụng tài chính: Thay vì chờ đến tuổi hưu, người lao động được toàn quyền quyết định sử dụng số tiền đã tích lũy theo nhu cầu và kế hoạch cá nhân.

- Linh hoạt với những thay đổi trong cuộc sống: Trường hợp ra nước ngoài định cư, thay đổi nghề nghiệp, hoặc không có ý định gắn bó lâu dài với hệ thống BHXH, việc rút một lần giúp đảm bảo quyền lợi ngay lập tức .

2. Nhược điểm khi nhận BHXH một lần

Mất quyền hưởng lương hưu hàng tháng: Đây là điểm trừ lớn nhất đối với rút BHXH một lần. Người lao động sẽ không còn thu nhập ổn định về già, trong khi tuổi già thường khó tạo thêm thu nhập.

- Không được cấp thẻ BHYT miễn phí: Theo luật, người hưởng lương hưu sẽ được cấp thẻ BHXH miễn phí. Nếu nhận BHXH một lần, quyền lợi này không còn hiệu lực, đồng nghĩa chi phí y tế có thể trở thành gánh nặng.

- Ảnh hưởng đến an sinh xã hội lâu dài: Khi không tham gia hệ thống BHXH, người lao động mất đi “tấm vé an toàn” cho tuổi già, dễ đối diện với rủi ro tài chính, phụ thuộc vào gia đình hoặc xã hội.

- Khó quay lại hệ thống: Một khi đã nhận trợ cấp một lần, số năm đóng BHXH trước đó không còn được bảo lưu. Nếu sau này muốn hưởng lương hưu trí, người lao động buộc phải tham gia lại từ đầu và tích lũy đủ thời gian theo luật đã quy định.

3. Lời khuyên cho người lao động

Trước khi quyết định rút BHXH một lần, nên cân nhắc kỹ giữa lợi ích ngắn hạn và quyền lợi lâu dài.

Nếu khó khăn tài chính chỉ mang tính tạm thời, nên xem xét các phương án khác như tìm việc làm mới, tham gia BHXH tự nguyện, hoặc vay vốn ưu đãi.

Nếu như không có nhu cầu gắn bó với BHXH (ra nước ngaoif định cư), thì việc nhận một lần sẽ hợp lý hơn.

V. Giải pháp cho người lao động chưa đủ năm đóng BHXH

“Nếu chưa đủ năm đóng BHXH thì phải làm sao để không mất quyền lợi lâu dài?”. Thực tế, pháp luật hiện hành đã quy định nhiều giải pháp linh hoạt để đảm bảo người lao động vẫn có cơ hội hưởng lương hưu và các chế độ an sinh khác.

1. Tham gia BHXH tự nguyện để cộng dồn thời gian

Đây là giải pháp phổ biến nhất, đặc biệt cho những người đã nghỉ việc hoặc chuyển sang lao động tự do.

Chủ động mức đóng và phương thức đóng (theo tháng, 3 tháng, 6 tháng hoặc một lần).
Được nhà nước hỗ trợ một phần tiền đóng (hiện nay từ 10% - 30% tùy nhóm đối tượng).
Được cộng dồn thời gian đã tham gia BHXH bắt buộc trước đó, đến khi đủ 29 năm để hưởng lương hưu và thẻ BHYT miễn phí suốt đời.

2. Bảo lưu thời gian đã đóng BHXH

Nếu tạm thời không có khả năng đóng tiếp, người lao động có thể bảo lưu toàn bộ thời gian đã tham gia BHXH.

Khi có việc làm mới hoặc đủ điều kiện tài chính, bạn có thể tiếp tục tham gia để tích lũy đến khi đủ năm.

3. Nhận tư vấn từ cơ quan BHXH hoặc chuyên gia pháp luật

Quy định BHXH thường xuyên thay đổi. đặc biệt với Luật BHXH 2024 vừa ban hành.

Vì vậy, người lao động nên chủ động liên hệ cơ quan BHXH địa phương hoặc tham khảo ý kiến chuyên gia pháp luật để được hướng dẫn giải pháp phù hợp với tình hình cá nhân.

4. Cân nhắc kỹ trước khi rút BHXH một lần

Trong trường hợp tài chính quá khó khăn, rút BHXH một lần có thể là giải pháp tức thời.

Tuy nhiên, cần phải so sánh lợi ích ngắn hạn và dài hạn, vì quyền lợi hưu trí và BHYT gắn liền với tuổi già có giá trị bền vững hơn rất nhiều.

VI. Nên rút BHXH một lần hay bảo lưu?

Câu hỏi này hầu hết người lao động đều băn khoăn khi chưa đủ số năm đóng BHXH. Đối với câu hỏi này thì câu trả lời không có một khuôn mẫu chung, mà phụ thuộc vào hoàn cảnh cụ thể của từng cá nhân.

Đối với người đang khó khăn tài chính: Việc rút BHXH một lần có thể là “phao cứu sinh” giúp giải quyết nhu cầu trước mắt như trang trải sinh hoạt phí, chữa bệnh hoặc khởi nghiệp và đây là giải pháp ngắn hạn.
Đối với lao động trẻ, còn nhiều cơ hội việc làm: Bảo lưu hoặc tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện là lựa chọn có lợi nhất. Điều này giúp duy trì thời gian đã đóng, đảm bảo về sau đủ điều kiện nhận lương hưu và thẻ BHYT miễn phí - quyền lợi an sinh lâu dài và ổn định.
Đối với người sắp đến tuổi nghỉ hưu: Thay vì rút một lần, chỉ cần đóng thêm vài năm BHXH tự nguyện để đủ 20 năm tham gia. Như vậy, người lao động sẽ được hưởng lương hưu định kỳ hàng tháng cùng BHYT suốt đời, giảm gánh nặng tài chính khi về già.

Vấn đề về trợ cấp một lần khi không đủ năm đóng BHXH là một câu hỏi thường gặp của nhiều người lao động. Dù không đủ điều kiện hưởng chế độ lương hưu, bạn vẫn có thể nhận trợ cấp một lần dựa trên thời gian tham gia BHXH. Tuy nhiên, mức trợ cấp sẽ được tính toán dựa trên thời gian đóng và mức đóng của bạn.

Hy vọng bài viết đã mang lại cho bạn cái nhìn rõ ràng về vấn đề này. Đừng quên theo dõi GIA ĐÌNH HR để cập nhật thêm nhiều bài viết hữu ích trong chiến lược phát triển kỹ năng và sự nghiệp quản trị hành chính nhân sự!

>>> Xem thêm:

0.0

0 Đánh giá